Бгъэхалъхьэхэр Iахьылхэм аратыжьыгъ

Хэгъэгум иухъумакIо и Мафэ фэгъэхьыгъэ мэфэкI зэхахьэу Мыекъуапэ щыкIуагъэм Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Му­рат Хэгъэгу зэошхом лIыхъужъныгъэ щызезыхьэгъэ ХъокIон Исмахьилэ къыфагъэшъошэгъэгъэ бгъэхалъхьэхэр иIахьылхэм щаритыжьыгъэх.

ХъокIон Исмахьилэ 1906-рэ илъэсым Кощхьэблэ районымкIэ къуаджэу Еджэркъуае къыщы­хъугъ. Заом ыпэкIэ машиннэ-­тракторнэ станцием щылэжьагъ, кIэлэегъаджэу Iоф ышIагъ. Ишъхьэгъусэрэ ежьыррэ якIэлитIу — Юрэрэ Аминэрэ зэдапIущтыгъ. 1941-рэ илъэсым ХъокIон Исмахьилэ фронтым Iухьагъ. Я 50-рэ шыудзэм хэтэу Москва икъэухъумэн хэлэжьагъ.

ЛIыхъужъныгъэ зэрэзэрихьа­гъэм фэшI медалэу «Москва къызэриухъумагъэм пае» зыфиIорэмрэ Быракъ Плъыжьым иорденрэ зэфэх нэуж къыфагъэшъошэ­гъагъэх. Бгъэхалъхьэхэр къафэгъэшъошэгъэным пае ара­хьы­лIэрэ тхьапэм мырэущтэу ­итхагъ: «1941-рэ илъэсым бэ­дзэогъум и 27-м ХъокIон Ис­махьилэ псэупIэу Борки дэжь пыим ищэрыуапIэхэр ышъхьэкIэ къыщыхигъэщыгъагъэх. Апэу зэоныр ригъэжьагъ, подразделением гъогур фыпхыритхъугъ. 1941-рэ илъэсым Iоныгъом и 3-м пыим ыIыгъыгъэ чIытIырыр ыубыти, фашист купмэ хьадэгъур къащыфигъэсыгъ, ежьми ыпсэ щыхэкIыгъ».

ХъокIон Исмахьилэ лIыхъужъныгъэ зэрэзэрихьагъэр ичIы­пIэгъухэм яшIэжь егъэшIэрэу къы­хэнэжьыгъ, ащ ыцIэ Адыгэ Республикэм и ШIэжь тхылъ дагъэхьагъ. Ау ащ къыфагъэшъо­шэгъэ бгъэхалъхьэхэр джырэ нэс къаратыжьыгъагъэхэп. Ар зишIушIагъэр Къэбэртэе-Бэлъкъарым щыщхэу Нэфышъэ Ахьмэдрэ Дианэрэ. Хэгъэгу зэо­шхом илъэхъан лIыхъужъныгъэ зезыхьагъэхэм афэгъэхьыгъэ къэбархэм ахэр алъэхъух. Мыхэр ары ХъокIон Исмахьилэ иIахьылхэр къэзыгъотыгъэхэри. Джащ фэдэу хабзэм ичIыпIэ къулыкъухэри, ветеран, лъыхъо­кIо организациехэри, «Единэ Россием» ишъолъыр къутами ащкIэ IэпыIэгъу къафэхъугъэх.

ЛIыхъужъэу фэхыгъэм ыш ыкъоу ХъокIон Хьамедэ СССР-м икъэралыгъо тынхэм яудостоверениехэр етыжьыгъэнхэм пае Iахьылхэмрэ общественнэ IофышIэхэмрэ Урысые Федерацием зыкъэухъумэжьынымкIэ и Министерствэ ищыкIэгъэ документхэр IэкIагъэхьагъэх. Кощ­хьэблэ районымкIэ къуаджэу Еджэркъуае дэс ХъокIон Хьамедэ Хэгъэгум иухъумакIо и Мафэ фэгъэхьыгъэ мэфэкI зэхахьэу Мыекъуапэ щыкIуагъэм къырагъэблэгъагъ. Медалэу «Москва къызэриухъумагъэм пае» зыфиIорэмрэ Быракъ Плъыжьым иорденрэ яудостоверениехэр ащ къыщыраты­жьыгъэх.

«Хэгъэгу зэошхом иджэрпэ­джэжь джы къызнэсыгъэм зэ­хэтэхы. Лъыхъун Iофтхьабзэхэм апылъхэм яшIуагъэкIэ Урысыем щыпсэурэ унагъохэм яIахьылхэу зыдэхъугъэр амышIэу кIодыгъэ­хэм къарыкIуагъэр зэрагъэшIэн алъэкIы, ятэжъхэу фэхыгъэхэм къафагъэшъошэгъэгъэ бгъэхалъхьэхэр къаратыжьых. Тарихъым идесэхэр тэ тщыгъупшэрэп, тятэжъ пIашъэхэу мамыр щы­IакIэм фэбэнагъэхэм, ащ пае зыпсэ зытыгъэхэм яшIэжь тэгъэлъапIэ. Хэгъэгу зэошхом илъэхъан лIыхъужъныгъэшхо зезыхьэгъэ лIэужым тызфи-­
гъа­сэрэр тызэкъотынэу, къи­ныгъо­хэр зэпытчышъунхэу, ти­респуб­ликэ хэхъоныгъэ ышIыным ты­зэгъусэу тыфэлэжьэнэу ары!» — къыIуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.