Лъэпкъ зэгурыIоныгъэм игъэпытэн
06.03.2024 15:47
Лъэпкъ зэфыщытыкIэхэмкIэ ыкIи дин объединениехэм адэлэжьэгъэнымкIэ Советэу АР-м и ЛIышъхьэ дэжь щызэхэщагъэм тыгъуасэ зэхэсыгъоу иIагъэм хэбзэ къулыкъухэм лъэпкъ-культурнэ, дин организациехэм зэпхыныгъэу адыряIэм, федеральнэ къэралыгъо бюджет учреждениеу «Урысыем щыпсэурэ лъэпкъхэм я Ун» зыфиIорэм иIофшIэн, ащ фэдэ организацие республикэм зэрэщызэхащэщтым ыкIи нэмыкI Iофыгъохэм щатегущыIагъэх.
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Iофтхьабзэр зэрищагъ. Зэхэсыгъом хэлэжьагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ илIыкIохэр, АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр, быслъымэнхэм, чыристанхэм ядин пащэхэр, АР-м и Общественнэ палатэ, лъэпкъ-культурнэ, общественнэ движениехэм, муниципалитетхэм япащэхэр.
Зэхэсыгъом хэлажьэхэрэм шIуфэс къарихи республикэм и ЛIышъхьэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, культурэ, дин зэгурыIоныгъэ щымыIэу обществэм изыпкъитыныгъэ къаухъумэн, социальнэ-экономикэ пшъэрылъхэр гъэхъагъэ хэлъэу агъэцэкIэнхэ алъэкIыщтэп. Республикэм ипащэ зэрилъытагъэмкIэ, хэгъэгум хэхъоныгъэ ышIынымкIэ Урысыем и Президентэу Владимир Путиным гъогоу къыгъэнэфагъэр пхырыщыгъэным иамал ащ къытыщт.
«Къэралыгъом ипащэ Федеральнэ ЗэIукIэм фигъэхьыгъэ Джэпсалъэм лъэпкъ, дин зэгурыIоныгъэ хэгъэгум илъын зэрэфаер мызэу, мытIоу щыхигъэунэфыкIыгъ. КъохьэпIэ хэгъэгухэм язэщыхъокIо кIуачIэхэр санкциехэр яIэубытыпIэу Урысыем щыпсэурэ лъэпкъхэм, дин зэфэмыдэхэр зылэжьхэрэм азыфагу джэгъогъуныгъэ къыралъхьанэу пылъыгъэх. Ау Урысыем исхэр зэрэзэкъотхэм а гухэлъ бзаджэр къадигъэхъугъэп», —къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Республикэм ипащэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, яхэгъэгу гупсэ щынагъо къызыщыфыкъокIын ылъэкIыщт лъэхъаным Урысыем исхэр непэ нахь пытэу зэкъоуцуагъэх, зэхъокIыныгъэхэм яIахь ахашIыхьэ, дзэм IэпыIэгъу фэхъух. КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлэжьэрэ дзэкIолIхэр лъэпкъ зэхэдз амышIэу, динэу алэжьырэм емылъытыгъэу зыч- зыпчэгъоу мэзаох. Урысыем исхэм анахьыбэмэ къагурэIо Хэгъэгум къырыкIощтымкIэ пшъэдэкIыжь зэрахьырэр.
КъохьэпIэ хэгъэгухэм язэщыхъокIо кIуачIэхэр Урысыем итарихъ, икультурэ нэмыкI шъыпкъэу къагъэлъэгъонэу зэрэпыхьэхэрэм, тихэгъэгу щыпсэурэ лъэпкъхэм язэкъошныгъэ къыкIырагъэчынэу ахэр зэрэфаехэм къатегущыIэзэ, Урысыем исхэр нахь пытэу къэралыгъом ипащэ къоуцонхэ зэрэфаер республикэм и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ.
АР-м лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм зэпхыныгъэ адыряIэнымкIэ ыкIи къэбарлъыгъэIэс амалхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Шъхьэлэхъо Аскэр зэхэсыгъом къыщыгущыIагъ. ГъэрекIо Iофтхьэбзэ заулэ зэрэзэрахьагъэр: терроризмэм пэуцужьыгъэнымкIэ комиссиехэм язэхэсыгъохэр Мыекъуапэ, Адыгэкъалэ,
Хьакурынэхьаблэ зэращыкIуагъэхэр, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием илъэхъан дин зэфэмыдэхэр зылэжьхэрэм язэгурыIоныгъэ гъэпытэгъэнымкIэ Адыгэ Республикэм щыпсэурэ быслъымэнхэм я ДиндэлэжьапIэ Iэнэ хъурае зэрэзэхищэгъагъэр, Адыгеим илIыкIохэр Урысые форумэу «Урысыем ис лъэпкъхэр» зыфиIорэм зэрэхэлэжьагъэхэр, джырэ лъэхъаным лъэпкъ щынэгъончъагъэм епхыгъэ IофыгъохэмкIэ Урысые научнэ-практическэ конференцие зэрэщыIагъэр, Мыекъопэ къэзэкъ отделым, Адыгэ Республикэмрэ Пшызэ шъолъыррэ ащыпсэурэ быслъымэнхэм я ДиндэлэжьапIэ, общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм». «Урысыем щыпсэурэ ермэлхэм я Союз» Адыгэ РеспубликэмкIэ икъутамэ, общественнэ организациеу «Шыу Хасэм» язэIукIэхэр зэрэщыIагъэхэр ащ хигъэунэфыкIыгъ. ГъэрекIо къэбар жъугъэм иамалхэм лъэпкъ, дин зэфыщытыкIэхэм яIофыгъохэм афэгъэхьыгъэ материал 360-м ехъу къызэрэхаутыгъэр къыхигъэщыгъ. Общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан Урысые общественнэ организациеу «Урысыем ис лъэпкъхэм я Ассамблее» зэдэлэжьэныгъэу дыряIэм, ащ икъутамэ республикэм зэрэщызэхащэщтым къатегущыIагъ. РеспубликэмкIэ общественнэ мэхьанэ зиIэ Iофтхьабзэхэм язехьан, цIыфхэм апашъхьэ къитэджэрэ Iофыгъо гъэнэфагъэхэм язэшIохын мэхьанэшхо зэряIэр Адыгеим и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ.
«Хэбзэ къулыкъухэмрэ общественнэ институтхэмрэ нахь лъэшэу анаIэ зытырагъэтын фаер просветительскэ IофшIэныр гъэлъэшыгъэныр, экстремистхэм ягъогупэ пыбзыкIыгъэныр, тихэгъэгу ис лъэпкъхэм ахэлъ хэбзэ шIагъохэм уасэ афэшIыгъэныр ары. Мыщ дэжьым теурыкIуагъэ къызхагъафэ хъущтэп. Амал зэриIэкIэ тиIофтхьабзэхэм республикэм исхэр нахьыбэу къахэгъэлэжьэгъэнхэ, мы лъэныкъомкIэ къыддэлэжьэным фэхьазырхэм грант IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэн фае», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
«Адыгэ Республикэм щыпсэурэ лъэпкъхэм я Унэ» Адыгеим щызэхэщэгъэнымкIэ амалэу щыIэхэм атегущыIагъэх. Адыгэ Республикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбарлъыгъэIэс амалхэмкIэ и Комитет ипащэ зэхэсыгъом зэрэщыхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, УФ-м и Правительствэ тапэкIэ ышIыгъэ унашъом диштэу федеральнэ къэралыгъо бюджет учреждениеу «Урысыем щыпсэурэ лъэпкъхэм я Ун» зыфиIорэр зэхащагъ. Мыщ ехьыщыр учреждениехэр ЮФО-м, СКФО-м, хэгъэгум инэмыкI шъолъырхэм ащызэхащэх.
Зэхэсыгъом зэрэщыхагъэунэфыкIыгъэмкIэ, «Адыгэ Республикэм ис лъэпкъхэм я Унэ» анахьэу ынаIэ зытыригъэтыщтыр лъэпкъ зэфыщытыкIэхэм яIофыгъохэм апылъ общественнэ объединениехэмрэ мысатыу организациехэмрэ IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэныр, лъэпкъ, этнокультурэ мэхьанэ зиIэ федеральнэ, шъолъыр проектхэр гъэцэкIэгъэнхэр, IэкIыб къэралыгъохэм къарыкIыгъэхэр щыIэныгъэм хэгъэгъозэгъэнхэр, къэбарлъыгъэIэс амалхэм зэдэлэжьэныгъэ пытэ адыриIэныр ары. Мыщ фэдэ организацием правовой лъапсэу иIэщтыр ежь шъолъырым зэрэфаеу къыхихыщт. Лъэпкъ, дин зэфыщытыкIэхэр нахьышIу шIыгъэнхэм, этнокультурнэ инфраструктурэм ишъолъыр псэуалъэхэм ягъэпсын ар афэIорышIэщт.
Республикэм ипащэ Советым иаппарат пшъэрылъ фишIыгъ федеральнэ къэралыгъо бюджет учреждениеу «Урысыем ис лъэпкъкхэм я Унэ» зэпхыныгъэ пытэ дыриIэнэу. Джащ фэдэу лъэпкъ политикэм иIофыгъохэм язэшIохын фэгъэзэгъэ Комитетым унашъо фишIыгъ «АР-м щыпсэурэ лъэпкъхэм я Унэ» изэхэщэнкIэ, IофышIэхэм якъэгъотынкIэ, мылъкукIи, техникэкIи ар зэтегъэпсыхьэгъэнымкIэ ищыкIэгъэ предложениехэр къыхьынхэу. Бизнесым, культурэм, гъэсэныгъэм, диным, лъэпкъ зэфыщытыкIэхэм алъэныкъокIэ Краснодар крайми, Урысыем инэмыкI шъолъырхэми зэгъунэгъушIу зэфыщытыкIэу адытиIэхэр гъэпытэгъэнхэм мэхьанэшхо зэриIэр Адыгеим и ЛIышъхьэ хигъэунэфыкIыгъ.