ЩыIэкIэ- псэукIэ тэрэзым игъогу тещэгъэнхэр
23.03.2024 09:21
Наркотикхэр хэбзэнчъэу зэрагъэфедэхэрэм пэшIуекIогъэнымкIэ 2023-рэ илъэсым оперативнэ-къулыкъу IофшIэнэу агъэцэкIагъэм икIэуххэм, муниципальнэ образованиехэм наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэу ащызэрахьэхэрэм къыкIегъэчыгъэнымкIэ Iофтхьабзэхэу зэхащагъэхэм ыкIи нэмыкI Iофыгъохэм щатегущыIагъэх наркотикхэм апэшIуекIорэ комиссием изэхэсыгъоу щыIагъэм. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Iофтхьабзэр зэрищагъ.
Комиссием иIофшIэн хэлэжьагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур, ФСБ-м и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм, АР-м и МВД, АР-м и Прокуратурэ, АР-м и Апшъэрэ хьыкум, джащ фэдэу муниципальнэ образованиехэм япащэхэр. Наркотикхэр къызэрэрагъэкIокIыхэрэм лъыплъэгъэнымкIэ МВД-м и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм ипащэу Елена Аврашко къызэриIуагъэмкIэ, илъэсэу икIыгъэм наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIэгъэ 212-рэ къыхагъэщыгъ, ахэм ащыщэу шъэм ехъур зэпхыгъэхэр хэбзэнчъэу наркотикхэр зэрэIуагъэкIыгъэхэр ары. Наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIэгъи 178-рэ къыхагъэщыгъ, ахэм къахеубытэх блэкIыгъэ илъэсхэм зэрахьэгъэ бзэджэшIэгъи 10-р. Нэбгыри 184-мэ уголовнэ пшъэдэкIыжь арагъэхьыгъ. 2023-рэ илъэсым наркотикхэм апэшIуекIорэ IофшIэнэу агъэцэкIагъэм икIэуххэм нафэ къызэрашIыгъэмкIэ, АР-м и МВД хэгъэгумкIэ я 3-рэ чIыпIэм щыт, Къыблэ федеральнэ шъолъырымкIэ а 1-рэ чIыпIэр ыIыгъ. Наркотикхэм алъэныкъокIэ Iофхэм язытет нахьышIу шIыгъэным пае ныбжьыкIэхэм лекцие ыкIи зэдэгущыIэгъу мини 2,5-рэ фэдиз адыряIагъ, оперативнэ-профилактическэ Iофтхьэбзэ 13 зэрахьагъ.
«Iофышхо зэшIохыгъэ хъугъэ, ау наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэхэм къакIегъэчыгъэнымкIэ джыри амалхэр щыIэх. МыщкIэ зэкIэ зэшIошъухын шъулъэкIыщтыр икъоу жъугъэцэкIэн фае, ведомствэхэм зэдэлэжьэныгъэ-зэгъусэныгъэ зэдыряIэмэ, наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэхэр нахь псынкIэу къыхэгъэщыгъэ хъущтых. Наркотикхэр IугъэкIыгъэнхэмкIэ ыкIи ахэр гъэфедэгъэнхэмкIэ бзэджэшIагъэхэр амал зэриIэкIэ нахь макIэ шIыгъэнхэм пае зэкIэ Iофтхьабзэхэр гъэфедэгъэнхэ фае», — къыхигъэщыгъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.
ФСИН-м и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм ипащэ ипшъэрылъхэр пIэлъэ гъэнэфагъэкIэ зыгъэцэкIэрэ Мерген Тубитовым къызэриIуагъэмкIэ, пщыныжь зыщахьырэ учреждениехэу республикэм итхэм непэкIэ зиIоф аIогъэ нэбгырэ 483-рэ ачIэс. Ахэм ащыщэу 21-р наркологическэ учетым хэтых. Наркотикхэр учреждениехэм ачIахьанхэмкIэ анахь агъэфедэхэрэм ащыщых агъэтIысыгъэхэм зыщаIукIэхэрэ лъэхъаным зэраратыхэрэр, къафахьыхэрэм ахэлъэу зэраIэкIагъахьэхэрэр ыкIи нэмыкI шIыкIэ зэфэшъхьафхэр. Илъэсым къыкIоцI ащ фэдэ шIыкIэм тетэу аIэкIагъахьэхэрэм хэпшIыкIэу къыкIичыгъ. ЗиIоф аIуи агъэтIысыгъэхэм ащыщхэм наркотикхэр агъэфедагъэхэу ыкIи арылIыкIыгъэхэу къыхагъэщыгъэп.
ЧIыпIэхэм яIофхэм язытет фэгъэхьыгъэу къэгущыIагъэх Тэхъутэмыкъое ыкIи Теуцожь районхэм япащэхэу Шъао Аскэррэ УдыкIэко Адамрэ. Ахэм къаIотагъ наркотикхэм япхыгъэ бзэджэшIагъэхэм апэшIуекIогъэнымкIэ Iофэу ашIэрэм фэгъэхьыгъэу.
Зэхэсыгъом джащ фэдэу къыщаIотагъ 2023-рэ илъэсым Адыгэ Республикэм наркотикхэм япхыгъэ IофхэмкIэ мониторингэу щыкIуагъэм икIэуххэм афэгъэхьыгъэу. АР-м и ЛIышъхьэ и ГъэIорышIапIэу шъолъыр щынэгъончъагъэм иIофыгъохэм афэгъэзагъэм ипащэу Чыназыр Алый къызэриIуагъэмкIэ, мы аужырэ илъэс заулэм пчъагъэхэм нахь къакIичэу фежьагъ. Илъэсэу икIыгъэм наркотикхэр зыгъэфедэхэрэм япчъагъэ проценти 3,1-кIэ нахь макIэ хъугъэ.
Зэхэсыгъом зыщатегущыIэгъэхэ IофыгъохэмкIэ унэшъо заулэ аштагъ. Муниципальнэ образованиехэм наркотикхэм япхыгъэ IофхэмкIэ язытет къыпкъырыкIыхэзэ, наркоманием къыздихьырэ тхьамыкIагъохэм ащыухъумэгъэнхэм фэгъэхьыгъэ IофшIэнэу агъэцэкIэщтымкIэ лъэныкъохэу анахь мэхьанэ зиIэхэр агъэнэфэнхэу пшъэрылъ афашIыгъ. Республикэм и ЛIышъхьэ анаIэ зытыраригъэдзагъэхэм ащыщ анахьэу ныбжьыкIэхэм мы лъэныкъомкIэ Iофтхьэбзэ тедзэхэр джыри адызехьэгъэнхэ зэрэфаер, наркотикхэм зэрарэу къахьырэм цIыфхэр икъоу щыгъэгъозэгъэнхэмкIэ уахътэм къыгъэуцурэ пшъэрылъхэм ялъытыгъэу Iофыгъохэр зэшIуахынхэ зэрэфаер джыри зэ агу къыгъэкIыжьыгъ. КъумпIыл Мурат анаIэ зытыраригъэдзагъэхэм ащыщ щыIэкIэ-псэукIэ тэрэзым цIыфхэр хэщэгъэнхэмкIэ Iофэу ашIэрэр джыри нахь агъэлъэшын зэрэфаер.